 |
| Pieter Corneliszoon Hooft |
Hooft
Pieter Corneliszoon Hooft is geboren op 16 maart 1581 te
Amsterdam en overleden op 21 mei 1647 in Den Haag
Op jonge leeftijd (17) werd Hooft door zijn vader naar
Frankrijk en Italië gestuurd om zich daar voor te kunnen bereiden op de handel.
Tijdens deze reis raakte Hooft zo gefascineerd door de Italiaanse renaissance
dat hij besloot de rest van zijn leven aan de kunst te weiden. Hooft gebruikte
in zijn gedichten vaak veel moeilijke Latijnse woorden waardoor het door veel
mensen lastig was om te lezen. Hierdoor hebben weinig ‘normale mensen’ zijn
werk kunnen lezen.
Vondel
Joost van den Vondel is geboren op 17 november 1587 in het Duitse plaatsje
Keulen en overleden op 5 februari 1679 te Amsterdam.Vondel schreef vaak gedichten waarin hij zijn mening uitte
over bepaalde onderwerpen, dit waren dan ook vaak protesten. Zijn gedichten
stonden vaak vol met haat en een sterke verontwaardigheid. Naast gedichten
schreef Vondel ook vele toneelstukken.
 |
| Joost van den Vondel |
 |
| Gerbrand Bredero |
Bredero
Gerbrand Bredero is geboren op 16 maart 1585 in Amsterdam en overleden op 23 augustus in zijn
geboortestad Amsterdam.
Naast gedichten schreef Bredero ook veel bruiloftsliedjes, lof en eren gedichten. Zijn
gedichten stonden bekend om hun eerlijkheid en het feit dat ze erg makkelijk
geschreven waren, hierdoor kon iedereen het lezen en ook begrijpen. Ook uitte
Bredero vaak kritiek in zijn gedichten net zoals Vondel. Het geloof en de
liefde waren beiden een belangrijk thema in Bredero’s werk.
Visscher
Geboren in 1583 in Amsterdam en overleden in 1651 in
Alkmaar. Dochter van de bekende dichter ‘Roemer Visscher’. Maria Visscher had rijke
ouders waardoor ze een goede humanistische opvoeding kreeg.
Visscher schreef in haar werk veel over de rol van de vrouw.
Ze herschreef haar vaders Proza ( iedere tekst die is geschreven of gesproken in
de vorm van de gewone taal.) ze las gedichten voor van onder andere Hooft,
Vondel, Bredero, Cats en Huygens. Ondanks dat Visscher eigenlijk een vrouw in
een mannenwereld was werd haar werk vaak door andere bekende dichters geprezen
waar onder Huygens en Vondel.
Wat wilde Hooft bereiken met zijn gedichten en toneelstukken?
Door zijn reizen naar onder andere Frankrijk en Italië
had Hooft veel kennis opgedaan. Met deze kennis probeerde hij de Nederlandse
literatuur te moderniseren. In de toneelstukken Granida, Geeraerdt van Velsen
en Baeto waren duidelijk humanistische denkbeelden terug te zien. Deze
toneelstukken waren tragedie die gingen over het staatsbeleid. Leidinggevenden
zouden hun eigen belang boven het staatbelang stellen en zo niet denken aan de
minderbedeelden. Deze stukken waren allemaal populair maar het meest populaire
stuk was de komedie ‘Warenar’. Een vrek die bereid is alles op te geven voor
zijn geld, zelfs zijn eigen dochter. Hiermee probeerde Hooft duidelijk te maken
dat mensen niet alleen aan zichzelf moesten denken maar ook aan anderen. Later
richtte Hooft samen met Bredero en Coster een toneelschool op die alleen voor
mannen was . naast toneel werd er op deze school ook geschiedenis, wiskunde,
filosofie en creatief schrijven gegeven. Uiteraard allemaal volgens de
denkstijlen van Hooft.
Waarom zijn de liefdesgedichten van Hooft zo
beroemd geworden?
Hooft kwam uit een rijke familie
waardoor hij ene goede opleiding kon volgen en veel kon reizen. Hierdoor kon
hij zich verdiepen in de literatuur en kennis opdoen in andere landen. Met deze
kennis probeerde Hooft de Nederlandse literatuur te moderniseren. Zijn liederen
en poëzie waren erg geliefd. Hij maakte een combinatie van concrete voorbeelden
en diepere gedachten. Vaak was in zijn werk te lezen dat hij verliefd was omdat
hij tussen wanhoop en geluk in schreef. Ondanks dat het moeilijk was om te
lezen vonden toch veel mensen het leuk om dit te lezen.
Welke onderwerpen gebruikte Vondel graag in zijn
toneelstukken? En welke in zijn gedichten?
Een van Vondels bekendste toneelstukken is Gijsbert van
Aemstel. Het gaat over de belegering van Amsterdam door omliggende dorpen . De
aanleiding is de betrokkenheid van Gijsbrecht bij de ontvoering en de doodslag
van Floris V in 1296. De vijandelijke soldaten lijken zich terug te trekken,
maar duiken als gevolg van een list van het personage 'Vosmeer, de Spie'
onverwacht weer op. Gijsbrecht wordt na hevige gevechten gedwongen, met zijn vrouw
Badeloch en hun kinderen, naar Pruisen te vluchten, om daar een Nieuw Holland
te stichten. De toneelstukken die Vondel schreef waren vooral tragedies en
drama’s. Ook zijn gedichten zijn niet echt vrolijk, ze gaan vaak over protest
tegen de staat en er zit vaak ook echt haat en woede.
Hoe moest de toekomst van de Nederlandse literatuur er volgens Vondel uitzien?
Vondel was opgegroeid in een
zeer eenvoudig milieu waardoor hij niet de kans heeft gehad om Grieks en/of
Latijn te leren lezen en schrijven. Hierdoor leerde hij zichzelf Grieks en
Latijn zodat hij hun teksten kon lezen. De Amsterdamse professor Vossius leerde
hem de theorieën van Horatius en Aristoteles. Deze theorieën inspireerde hem en
hij wou een Nederlandse literatuur creëren die niet onderdeed voor Griekse. Bij
deze literatuur moesten de christelijke waarden op de voorgrond staan.
Hoe komt het dat over Bredero zoveel onjuiste verhalen bekend zijn?
Bredero was de bekendste dichter die de liefde bezong in
zijn gedichten. Er is weinig over hem bekend omdat de meeste van zijn gedichten
zijn uitgegeven na zijn dood. De meeste mensen dachten dat hij een vrolijke
Franse Amsterdammer was die aan het einde van zijn leven gelovig werd. Dit
laatste klopt echter niet. Wat wel
bekend was is dat Bredero veel talent had, zijn gedichten waren altijd erg
oprecht en realistisch. De reden dat er veel onjuiste verhalen zijn over
Bredero is dat de gedichten vroeger altijd gerangschikt werden in een bundel
van 3 delen: Boertig, Amoureus en Aandachtig. Deze manier was niet meer bekend
begin 20e eeuw waardoor mensen dachten dat Bredero’s gedichten een
biografie over hem was.
Wat weten we over de volgorde waarin Bredero zijn gedichten heeft geschreven?
De gedichten van Bredero zijn
niet na elkaar maar door elkaar heen geschreven. Na zijn dood heeft een
uitgever genaamd van der Plasse zijn boeken uitgegeven in 3 verschillende
categorieën: Boertig, Amoureus en Aandachtig. Wat opvallen was is dat deze
categorieën lijken op zijn levensfasen.in het begin waren zijn teksten vrolijk,
daarna onbekommerd en later schreef hij over het geloof.
Waarom is er geen dichtbundel op naam van Anna
Visscher verschenen?
Anna Visscher schreef zelf vele gedichten en droeg bij
aan verschillende bundels. Ook heeft ze een stukje proza in haar vaders
dichtbundel geschreven. Wel heeft ze 32 gedichten in een sierlijk handschrift
geschreven in een boekje met een perkamenten omslag. Dit boekje noemde ze
'Letterjuweel'. Doordat haar moeder overleed moest zij voor het huishouden
zorgen, dit koste veel tijd. Ze schreef in een brief 'de huis zorg weegt als
lood'. Hierdoor had ze weinig tijd om te schrijven. Toen ze al 40 was trouwde
ze pas, erg laat voor die tijd, schreef ze vrijwel niets meer. Dit werd toen
verwacht van je als vrouw. Daarom is er nooit een dichtbundel op haar naam
verschenen.
Wat weten we door het voorbeeld van Anna
Visscher over de ideeën die er in de 17e eeuw waren over de taak van vrouwen?
Wat is ’t anders als fraai? Die anders niet en kan als zingen, spelen, tuiten,is geenszins fraai zo deugd en eerbaarheid staan buiten.Een vrouw die niet als zingt en tuit,die gaarne danst, en die de luitschier nimmer uit haar handen leit,fij, fij, dat is lichtvaardigheid.Maar is het niet een hemel schierte zien hoe dat een geestig diermet zang of spel haar man verkwiktals ’t nodig huiswerk is verricht?Misbruik verkeert het zoetste zoetin walgelijk en bitter roet,ja, heilzaam nutte medicijnt’ontijds gebruikt, keert in venijn.Dan die zijn oog op ’t eeuwig slaat,de tijdelijke fraaiheid laat,die met al ’t wereldse gespookverdwijnen zal als wind en rook.
Dit is de Proza die door Anna
Visscher is herschreven uit haar vaders embleembundel. Anna had van proza
poëzie gemaakt. Dit deed ze in 1620 een jaar nadat haar moeder was overleden.
Ze schreef dat ze het huishouden zwaar werk vond maar ze deed het toch. In het
gedicht staat dat vrouwen er waren om de mannen te vermaken en om met ze mee te
praten. Dat was ook wat Anna’s vader haar en haar zus meegaf. Anna benadrukte
dit nog eens door te zeggen: 'De echtgenote mag eerst het huishouden doen en
mag daarna haar man opvrolijken. Afleiding is nuttig, maar met mate; bij de
dood zal er immers niets van overblijven'.
Vondel, Bredero en Anna Visscher waren bevriend met Hooft. Hebben ze ook dezelfde ideeën over het schrijven van gedichten en toneelstukken?
Bredero had wel dezelfde ideeën over het schrijven van
gedichten en toneelstukken als Hooft. Hij zat samen met Hooft in het bestuur
van de 'Nederduytsche academie', die ze ook samen oprichtten. Bredero's
gedichten waren wel wat platter dan die van Hooft, en iets minder diepgaand.
Vondel zijn gedichten en toneelstukken zijn daar in tegen een stuk serieuzer dan
beiden. Ze hebben kritiek op de maatschappij en zijn ook niet bedoeld voor
plezier. Er werd over zijn stukken ook vaak gezegd dat ze te moeilijk waren.
Dit is dus niet te vergelijken met de gedichten en toneelstukken van Hooft. En
voor zover bekend zijn er geen toneelstukken van Anna Visscher. Ze kon
makkelijk meekomen in de mannenwereld van het dichten. En schreef ook vaak met
hun. Haar gedichten gingen vaak over religie en de maatschappij. De ideeën zijn
er mee te vergelijken, alleen wel anders.
Zijn er moderne schrijvers die net als Hooft,
Vondel en Bredero gedichten én toneelstukken schrijven? Of anders romans en
toneelstukken/ romans en gedichten?
Willem Jan Otten: geboren op
4 oktober 1951 te Amsterdam. Willem Jan Otten doet aan poëzie schrijft romans
en toneelstukken. Zijn meest bekende werk is ‘Specht en zoon’ waar hij 2 prijzen
mee won. Afgelopen jaar heeft hij de P.C Hooft-prijs gewonnen voor beschouwend
proza.
Gerrit Komrij: Geboren op 30 maart 1944 te Winterswijk en overleden
op 5 juli 2012 in Amsterdam. Gerrit Komrij schreef poëzie, romans en
hoorspelen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten